Sapa, ai từng một lần đến sẽ muốn quay lại, sẽ muốn ở lại càng lâu càng tốt. Có những người ở Sapa là dân Hà Nội gốc đến đây sinh sống, có cả người ở tận miền tây không hiểu sao lại trôi dạt đến cái xứ xa xôi này và cũng có cả những anh Tây mở quán sống định cư tại đây.
 


 

Sapa hơi giống giống Đà Lạt về khí hậu, nhưng phong cảnh và con người sống nơi đây như một thế giới khác. Thời điểm cuối tháng 4, đầu tháng 5 là mùa xấu nhất trong năm của Sapa, ruộng bậc thang chỉ có màu của đất và nước vì chỉ mới bắt đầu mùa cấy, phong cảnh hoàn toàn không có gì ấn tượng như những bức ảnh thường thấy. Nhưng bù lại những cô bé H’Mông xinh xắn, mặc trang phục thổ cẩm thêu hoa văn muôn sắc cùng với kiểu hiếu khách rất ấn tượng.
 


 

Vào mùa đông, dịp trước Tết Dương lịch thì Sapa đẹp vô cùng. Đi trong sương của Sapa, hai người ở khoảng cách 3 m có khi không nhìn thấy nhau. Mùa đông Sapa rất lạnh, nhiệt độ ban đêm có thể xuống 0 độ C, buốt căm căm khi lái xe máy qua các cung đường đèo bên trái là vách núi, bên phải là một biển mây, phía dưới là vực thẳm.
 


 

Sapa có 4 mùa trong một ngày. Buổi sáng trời se lạnh, nhiệt độ khoảng 12-18 độ, lạnh đủ để đi dạo bộ còn lái xe máy thì buốt không thể tả. Đến trưa thì trời nắng đẹp nhiệt độ ấm lên chỉ cần một chiếc áo khoác hay áo len kín cổ là đủ rồi. Thật thú vị khi trước lúc bước vào nhà hàng ăn thì sương che kín không nhìn thây mặt nhau, vậy mà ăn xong bước ra trời nắng trong, nhưng quay qua quay lại sương lại phủ kín mặt đường.
 


 

Diện mạo của Sapa ngày nay hầu như vẫn vậy, vẫn con phố chính sầm uất du khách, nhiều khách sạn mọc lên hơn, dịch vụ khách sạn tốt hơn. Nhưng sau nhiều năm khai thác du lịch, có nhiều cái đã thay đổi, và sẽ còn tiếp tục thay đổi như quy luật tất yếu của cuộc sống.
 


 

Khác hoàn toàn so với những thị trấn, bản làng ở vùng đông bắc, tây bắc, du lịch đã thay đổi mạch sống và con người nơi đây. Ngay tại trung tâm thị trấn, bạn sẽ thấy có rất nhiều người dân tộc H’Mông đen và Dao đỏ qua lại, nhưng phần lớn hầu như là tất cả các khách sạn, hàng quán, nhà cửa của thị trấn này đều là sở hữu của người Kinh, một số rất nhỏ thuộc sở hữu của các ông chủ Tây yêu môi trường sống ở đây và định cư kiếm sống bằng kinh doanh nhà hàng Tây hay mở quán bar.
 


 

Các cô gái H’Mông ở đây đa phần đều nói chuyện và giao lưu bằng tiếng Anh khá tốt, cả những bà lão cũng có thể trò chuyện mua bán thoải mái với du khách nước ngoài. Hình ảnh thường thấy như một bà lão tay cặm cuị thêu, chốc chốc lại ngước lên mời khách “two dollas” với một cái túi thổ cẩm xinh xinh, hoặc “one dollar one photo” với những du khách nào chụp hình bà. Ngộ nghĩnh nhất là khi bà rút điện thoại ra nói ra rả bằng tiếng dân tộc với môt ai đó. Và bạn cũng có thể bắt gặp một cô gái Dao đỏ bán hàng ngay quảng trường nhà thờ móc iPhone ra nghe điện thoại.
 


 

Những điều trên có khi lại là điều tốt, cuộc sống của những con người này đã cải thiện hơn nhiều. Nhưng việc chụp ảnh phải trả tiền hay là bán đồ nói thách giá thì rõ ràng chỉ có du lịch mới làm họ biến đổi như vậy. Sapa bây giờ ngập tràn đồ lưu niệm Trung Quốc, cả những túi thổ cẩm hay dây đeo cũng toàn may bằng máy và chở từ Trung Quốc sang, chỉ một số ít là được làm thủ công.
 


 

Trên đường phố ở Sapa thỉnh thoảng có vài em bé lai, bố người Tây mẹ người dân tộc và tất nhiên bố của đứa bé đã cao chạy xa bay. Du lịch làm cho Sapa thịnh vượng hơn, nhưng không ít cuộc đời phải bị đánh đổi. Và cái giá phải trả chỉ những con người nơi đây mới thật sự hiểu rõ.
 


 

Nhưng nhiều khách du lịch vẫn yêu Sapa vì những điều tốt đẹp nó mang lại. Vào những mùa lúa chính gần mùa thu hoạch phong cảnh quanh Sapa rất đẹp. Yêu nhất là cái cảm giác bình yên nhâm nhi ly cà phê tại một quán nước ngay con phố chính, nhìn ngắm quang cảnh du khách lượn lờ, tấp nập người Mông, người Dao qua lại chào mời khách mua hàng. Cảm giác ngồi trong nhà hàng nhìn ra vách núi như thể mây sắp chạm đến mình. Yêu cảm giác đi dạo về đêm trên phố nhỏ Sapa, có nhiều lựa chọn, hoặc ghé vào một cái pub nho nhỏ bên lò sưởi nghe nhạc Beatles, hoặc chui vào một cái club uống bia bét nhè nhảy ầm ầm trên nền nhạc của DJ…